Nearshoring – powrót do korzeni?
Przez ostatnie kilkadziesiąt lat postępująca globalizacja przyzwyczaiła nas do sprawdzonego modelu biznesowego, który polegał na zlecaniu działań produkcyjnych firmom azjatyckim.
Praktyka ta, znana jako offshoring, niosła szereg korzyści, w tym:
– znaczne obniżenie kosztów produkcji
– dostęp do ogromnej siły roboczej
– prostszą politykę rządową i regulacyjną
Dzięki temu trendowi handel transgraniczny stał się w bardzo krótkim czasie normą dla wielu firm.
Jedyną stałą jest zmiana
Ostatnie dwa lata wywołały jednak “trzęsienie ziemi” w łańcuchach dostaw. Wydarzenia takie jak COVID-19, blokada Kanału Sueskiego czy wojna na Ukrainie sprawiły, że model ten stał się niezmiernie ryzykowny. Podczas marcowego webinarium mówił o tym nasz ekspert Grzegorz Handzlik – członek zarządu Phillips Polska:
“Kryzys półprzewodnikowy spowodował nie tylko inflację i ogromną presję inflacyjną, lecz także dewastację łańcuchów dostaw. Każde przedsiębiorstwo, które dotychczas polegało w dużej mierze na łańcuchach dostaw sięgających Dalekiego Wschodu, musi je teraz bardzo szybko odbudować, aby móc w dalszym ciągu oferować swe produkty klientom. Koszt wysyłki towaru w kontenerze z Chin do Europy wzrósł 7-krotnie. Dwa lata temu wynosił on 2 tys. dolarów, natomiast w chwili obecnej za taką usługę trzeba zapłacić około 14 tys. dolarów”.
Badania przeprowadzone przez Alvarez & Marsal wskazują, że 70% z 30 największych europejskich detalistów dokonało przeglądu swoich łańcuchów dostaw z powodu COVID-19. 14% z nich już teraz zaopatruje się w większym stopniu ze źródeł krajowych, a prawie połowa (42%) planuje dokonać tego w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Wiele firm na całym świecie, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych i Europie, zaczęło gorączkowo poszukiwać rozwiązań zabezpieczających ich działalność przed zakłóceniami w łańcuchu dostaw. Jedną z opcji, coraz częściej rozważaną przez analityków, jest model nearshoringowy. Polega on na przenoszeniu produkcji bliżej rynku docelowego. Do głównych zalet takiego rozwiązania należą:
- skrócenie łańcuchów dostaw (szybszy transport do klienta docelowego),
- zmniejszenie ryzyka opóźnień,
- niższe cła,
- niższe poziomy zapasów.
Dobry przykład nearshoringu, a nawet onshoringu (produkcja w obrębie kraju producenta) dostarcza firma Inditex (Zara, Massimo Dutti, Pull&Bear). Firma posiada 10 centrów logistycznych zlokalizowanych na terenie Hiszpanii. Większość produkcji odbywa się w bliskim sąsiedztwie.
Zgodnie ze swoim modelem biznesowym, firma Inditex kładzie duży nacisk na dostawy w obszarach położonych najbliżej ośrodków projektowych. Dzięki temu jest ona w stanie dostosować swoją ofertę handlową do pojawiających się zmian w trendach i błyskawicznie dostosować poziom produkcji odzieży do aktualnego zapotrzebowania. Model ten okazał się kluczowy w 2020 roku w trakcie pandemii. Możliwość minimalizacji nadwyżek towarów przyczynia się do odpowiedzialnego zarządzania zapasami, zgodnego z celami handlowymi firmy, w tym także celami zrównoważonego rozwoju.
Bliżej może oznaczać taniej
Nearshoring ułatwia również proces różnicowania dostawców, stanowiąc potencjalnie skuteczną broń przeciwko rosnącym ograniczeniom w łańcuchach dostaw. Model ten posiada również silne uzasadnienie ekonomiczne, zwłaszcza w dobie szalejących stawek transportowych i rosnących cen surowców. Skrócenie dystansu skutkujące zmniejszeniem zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych to naturalna korzyść nie tylko dla portfela, ale i dla środowiska.
Przewidywania ekspertów wyraźnie wskazują na wzrost trendów nearshoringowych w różnych branżach. Jednak możliwość ta nie jest uniwersalna oraz nie jest dla każdego. Pomimo swej atrakcyjności, problematyczne mogą okazać się duże koszty związane z przemodelowaniem procesów biznesowych oraz znaczny czas potrzebny na przeniesienie produkcji na przykład z krajów azjatyckich.
–
* https://static.inditex.com/annual_report_2020/assets/pdf/pdfseng/CAPITULOS_ING/IDTX_Business%20model.pdf
** https://www.inditex.com/how-we-do-business/our-model/logistics
*** https://www.alvarezandmarsal.com/insights/retailers-shore-ps42-billion1-products-uk-over-next-12-months-covid-19-resets-supply-chain