Post – Brexitowe kontrole sanitarne towarów z UE: czym są i czy firmy będą na nie przygotowane?

Biorąc pod uwagę, że do kontroli pozostało zaledwie kilka dni, a żadne z poprzednich opóźnień nie zostało ogłoszone z tak krótkim wyprzedzeniem, wydaje się, że można bezpiecznie powiedzieć, że inspekcje sanitarne rzeczywiście się odbędą.

Przedsiębiorstwa, które nie posłuchały rad dotyczących przygotowania się do kontroli, będą musiały przyspieszyć, aby uniknąć opóźnień lub zakłóceń w transporcie wysyłanym do Wielkiej Brytanii. Co więcej, możliwość zakłócenia łańcucha dostaw w wyniku kontroli jest czymś, co załadowcy również będą musieli wziąć pod uwagę.

Aby odnieść się do obu tych kwestii, w dzisiejszym artykule opisujemy wymagania dotyczące nadchodzących kontroli i oceniamy poziom przygotowania do zmian w oparciu o opinie ekspertów branżowych i organizacji.

Na czym będą polegać kontrole?

W finalnym Border Target Operating Model, przedstawionym 29 sierpnia 2023 r., rząd zapowiedział wprowadzenie “podejścia opartego na ryzyku” do kontroli sanitarnych i fitosanitarnych żywności, produktów zwierzęcych i roślinnych.

Plan zakłada stopniowe wprowadzanie kontroli importu do UE w 2024 roku.

Kontrole obowiązujące od 31 stycznia 2024 r.

Pierwsze kontrole mają wejść w życie 31 stycznia 2024 roku. Od tego dnia świadectwa zdrowia będą wymagane w przypadku importu z UE i EOG produktów zwierzęcych, roślin, produktów roślinnych średniego ryzyka oraz żywności i pasz wysokiego ryzyka niepochodzących od zwierząt.

Jednocześnie zniesione zostaną wymogi wstępnego powiadamiania w odniesieniu do roślin i produktów roślinnych niskiego ryzyka z UE i EOG.

Mleko, a także produkty mleczne zawierające surowe mleko, należą do kategorii produktów zwierzęcych średniego ryzyka. To samo dotyczy jaj i produktów zawierających jaja schłodzone lub mrożone. Ponadto wiele produktów mięsnych, rybnych i białek zwierzęcych znajduje się na liście średniego ryzyka.

Żywe zwierzęta, jaja i produkty rozrodcze, w tym jaja wylęgowe, są uważane za produkty wysokiego ryzyka. Pełną listę produktów zwierzęcych można znaleźć tutaj.

Jeśli chodzi o produkty roślinne średniego ryzyka, lista składa się z różnych rodzajów kwiatów, nasion i części roślin.

Aby znaleźć kategorię ryzyka dla konkretnego towaru importowanego do Wielkiej Brytanii, rząd Wielkiej Brytanii poinstruował firmy, aby korzystały z tego pliku Excel w celu wyszukania kodu towaru lub przeglądania listy towarów.

Jakie są wymagania dotyczące dokumentacji na dzień 31 stycznia?

Rząd Wielkiej Brytanii podaje, że importerzy i agenci importowi mają obowiązek korzystania z systemu IPAFFS w celu powiadamiania władz w Wielkiej Brytanii przed przywozem następujących towarów z krajów UE i spoza UE:

• żywe zwierzęta
• materiał biologiczny
• produkty uboczne pochodzenia zwierzęcego (ABP)
• żywność i pasze wysokiego ryzyka niepochodzące od zwierząt (HRFNAO)
• produkty pochodzenia zwierzęcego (POAO)
• złożone produkty spożywcze
• rośliny i produkty roślinne

Obowiązuje to niezależnie od tego, czy produkty są uważane za obarczone niskim, średnim czy wysokim ryzykiem.

Przesyłki o niskiej kategorii ryzyka BTOM muszą być dostarczane z dokumentem handlowym od dostawcy. Jednakże produkty kategorii średniego i wysokiego ryzyka wymagają dodatkowej dokumentacji. Takie produkty muszą posiadać świadectwo zdrowia wydane przez właściwy organ w kraju, z którego pochodzą towary.

Jak wyjaśnia rząd Wielkiej Brytanii, firmy są odpowiedzialne za prawidłową klasyfikację towarów i rejestrowanie ich pochodzenia. Firmy zostały również ostrzeżone, że nieprawidłowe kody towarów lub błędy w rejestracji pochodzenia w deklaracjach celnych mogą oznaczać naliczenie niewłaściwej kwoty podatku lub cła.

Kontrole, które będą obowiązywać od 30 kwietnia 2024 r

Wiosną wejdą w życie kolejne zmiany. Zgodnie z Border Target Operating Model, od 30 kwietnia 2024 r. kontrole dokumentów i kontrole fizyczne oparte na ryzyku będą miały zastosowanie do produktów zwierzęcych, roślin i produktów roślinnych średniego ryzyka, a także żywności i pasz wysokiego ryzyka niepochodzących od zwierząt z UE.

Ponadto istniejące kontrole roślin/produktów roślinnych wysokiego ryzyka z UE zostaną przeniesione z miejsca przeznaczenia do punktów kontroli granicznej (BCP).

Jak widać na mapie, BCP znajdują się w portach morskich i lotniczych w całej Wielkiej Brytanii. Większość punktów kontroli granicznej wydaje się być przeznaczona dla produktów pochodzenia niezwierzęcego, a porty Grimsby i Immingham są jednym z nich dla produktów zwierzęcych.

Jak czytamy w oficjalnej broszurze brytyjskiego rządu, przejścia graniczne są zaprojektowane do obsługi dużych ilości importowanych towarów SPS i oferują wydłużone godziny otwarcia. Dodano w niej, że pracownicy będą pracować w systemie zmianowym, aby “przeprowadzać rzetelne kontrole, które minimalizują utrudnienia w ruchu drogowym”. Poza tym BCP “mogą obsługiwać wiele pojazdów w tym samym czasie z dużą ilością miejsca na usunięcie lub kontrolę produktów”.

Warto jednak zauważyć, że wprowadzenie i obsługa BCP pociągnie za sobą dodatkowe koszty dla przedsiębiorstw. Koszty te mają postać opłaty “Common User Charge”, która będzie miała zastosowanie do towarów wwożonych do Wielkiej Brytanii za pośrednictwem państwowych przejść granicznych w Anglii i Walii, a w przyszłości także w Szkocji. Dodatkowo, każde prywatne przejście graniczne będzie pobierać opłaty od użytkowania. Jeśli chodzi o wysokość opłat, rząd Wielkiej Brytanii twierdzi, że “więcej informacji na ten temat będzie dostępnych wkrótce”.

Z drugiej strony rząd Wielkiej Brytanii utrzymuje, że zacznie również upraszczać import z krajów spoza UE. Przykłady tego obejmują usunięcie świadectw zdrowia i rutynowych kontroli produktów zwierzęcych niskiego ryzyka, roślin, produktów roślinnych z krajów spoza UE, a także zmniejszenie poziomu kontroli fizycznych i identyfikacyjnych produktów zwierzęcych średniego ryzyka z krajów spoza UE.

Kontrole, które będą obowiązywać od 31 października 2024 r.

Ostatni pakiet zmian będzie obowiązywał od 31 października 2024 r., kiedy to pojawi się wymóg składania deklaracji bezpieczeństwa i ochrony w przypadku importu do Wielkiej Brytanii z UE lub z innych terytoriów, na których obowiązuje istniejące zwolnienie.

Co więcej, plan zakłada ograniczenie zbioru danych dotyczących importu, jednocześnie brytyjski system Single Trade Window usunie duplikaty, tam gdzie to możliwe, w różnych zbiorach danych poprzedzających dostarczenie, takich jak wstępnie złożone deklaracje celne.

Czy firmy są przygotowane na zmiany?

Podczas niedawnego webinaru dla biznesu tylko 10% z 250 uczestników, których zapytano o ich przygotowanie do zmian, stwierdziło, że “zdecydowanie nie są przygotowani”. Większość stwierdziła, że uważa się za przygotowanych lub dobrze przygotowanych. Jednakże niewielka próba naturalnie oznacza, że trudno jest wyciągnąć wnioski.

Jedną z organizacji handlowych, która szczególnie głośno mówiła o potencjalnych problemach związanych z kontrolami, jest holenderskie stowarzyszenie hurtowników produktów florystycznych.

W oświadczeniu opublikowanym na swojej stronie internetowej na przełomie roku organizacja alarmowała:

“Pomimo apelu VGB do Wielkiej Brytanii o odroczenie inspekcji 5 rodzajów kwiatów, nic nie wskazuje na to, że tak się stanie. Wielka Brytania niedawno oficjalnie poinformowała NVWA [Holenderski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i Produktów Konsumenckich], że od 31 stycznia utrzyma fito-obowiązek, a tym samym dodatkowe inspekcje, dla wszystkich produktów średniego ryzyka. Obejmuje to również dobrze znane 5 rodzajów kwiatów ciętych. VGB ubolewa nad tą zmianą i wątpi w jej przydatność i konieczność, ale Wielka Brytania nie jest już częścią jednolitego rynku i podejmuje własne decyzje. Dlatego zdecydowanie wzywamy członków do dobrego przygotowania się do tych inspekcji”.

Jesienią ubiegłego roku, po ogłoszeniu przez Wielką Brytanię Border Target Operating Model, dr Anna Jerzewska, ekspert ds. celnych, odniosła się do tego, jak częste opóźnienia w odprawach granicznych po Brexicie przez rząd Wielkiej Brytanii wpłynęły na plany i decyzje wielu firm. Z jej profilu X czytamy:

“Nie chodzi o to, że nie rozumiemy, dlaczego występują opóźnienia. Chodzi o to, że firma, która nieustannie znajduje się w stanie gotowości i przestoju (marnując cenny czas i zasoby), może być nieco niechętna do rozpoczęcia przygotowań do kolejnego kamienia milowego. Ma to wpływ na inne obszary. Na przykład niedawno ogłoszone opóźnienie migracji CDS lub NCTS5, przyszłe wprowadzenie Single Trade Window itp. Prowadzi to do ogólnej ambiwalencji w sektorze prywatnym w stosunku do terminów Gov i wezwań do przygotowania się. Jedną z powszechnych kwestii podnoszonych przez różne departamenty brytyjskiego rządu jest trudność w zaangażowaniu przedsiębiorstw i brak proaktywności. To słuszna uwaga. Ale to również nie pomaga”.

Jerzewska dodała:

“Jako konsultant ściśle współpracujący z brytyjskimi firmami, naprawdę nie wiem, co powiedzieć, gdy jestem pytana “jak prawdopodobne jest, że tym razem to się wydarzy” lub “dlaczego powinniśmy zacząć się przygotowywać”. Częścią procesu wdrażania każdej polityki lub zmiany jest zaangażowanie firm. I tak, po wprowadzeniu poprzedniej wersji TOM przeprowadzono konsultacje z przedstawicielami branży na temat skutków proponowanych zmian. Jednak większość problemów podniesionych przez branżę nie zostanie rozwiązana przed nadejściem nowego terminu. Przynajmniej nie przez nich samych. Pozostaje więc pytanie, czy / jak UKG i sektor prywatny mogą współpracować w ciągu najbliższych kilku miesięcy, aby to zadziałało? Ponieważ, spoiler alert, nie zostanie to zrobione do stycznia 2024 r., Ani do października 2024 r. “.

Niedawno organizacja UK Cold Chain Federation ostrzegała, że kontrole, które mają zostać przeprowadzone przed końcem tego miesiąca, “mogą spowodować pewne zakłócenia w dostępności niektórych produktów spożywczych i ogrodniczych”.

Jednym z obszarów budzących szczególne obawy jest transport drobnicowy, który okazał się problematyczny, gdy wprowadzono kontrole brytyjskiego eksportu do Unii Europejskiej po Brexicie. Często zdarzało się, że błędy związane z jednym ładunkiem powodowały opóźnienie całej partii towarów.

Chociaż system brytyjski działa inaczej, rzecznik DEFRA przyznał podczas niedawnego webinaru, że jeśli przesyłka zostanie wytypowana do kontroli od kwietnia, to wszystkie elementy wchodzące w skład tej drobnicy będą musiały trafić na BCP.

Władze wskazały jednak, że będą stosować “pragmatyczne podejście” do kontroli, co sugeruje, że na początku mogą one być łagodne.

“Do końca stycznia, po wdrożeniu tego rozwiązania, będziemy stosować pragmatyczne podejście pod względem przeprowadzanych kontroli, ale będą to tylko testy DIP i będziemy bardzo ściśle współpracować z krajami eksportującymi, aby informować je o wszelkich znalezionych przez nas problemach” – powiedział rzecznik DEFRA, przemawiając podczas webinaru na temat kontroli importu produktów roślinnych.